Mobilya sektörü, döviz kurundaki dalgalanmalardan doğrudan etkilenen stratejik sektörlerden biri. Özellikle dolar kurundaki artış, mobilya fiyatlarında hissedilir değişimlere yol açmakta; hem üretici hem de tüketici tarafında önemli ekonomik sonuçlar doğurmakta.
1. Hammaddede Maliyet Artışı
Mobilya üretiminde kullanılan sünger, kumaş, metal aksamlar, boya, cila ve bazı ahşap türleri gibi birçok hammadde ithal edilmektedir. Dolar kurundaki artış, bu hammaddelerin TL cinsinden maliyetini doğrudan yükseltir.
Örneğin; 2023’te 1 dolar = 18 TL iken, 2025’te 1 dolar = 32 TL seviyelerine çıkması, aynı ithal malzemenin yaklaşık iki kat maliyete ulaşmasına neden olmuş. Bu durum üretim maliyetlerinin artmasına ve dolayısıyla mobilya satış fiyatlarının yükselmesine yol açmakta.
2. İç Pazarda Tüketici Talebinin Zayıflaması
Yükselen dolar kuru yalnızca üretimi değil, aynı zamanda iç pazarı da etkiler. Kur artışı, genel enflasyonun yükselmesine, faiz oranlarının artırılmasına ve kredi maliyetlerinin artmasına neden olur. Bu da vatandaşların büyük çaplı alışverişleri, özellikle de dayanıklı tüketim mallarını (mobilya gibi), ertelemesine neden olur.
Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) verilerine göre, 2024 yılında iç pazardaki mobilya satışları %18 azalmış. Bu düşüşte yüksek fiyatların ve daralan alım gücünün etkisi büyüktür.
3. İhracatta Avantaj ve Dezavantaj Dengesi
Doların yükselmesi, ihracat yapan firmalar açısından iki yönlü etki yaratır:
- Avantajı: Kur artışı, ihracat gelirlerinin TL bazında daha yüksek olmasını sağlar. Bu durum kısa vadede ihracatçıların gelirlerini artırır. Nitekim 2024 yılında Türk mobilya sektörü 3,5 milyar dolarlık dış ticaret fazlası vermiştir.
- Dezavantajı: Ancak üretimde kullanılan hammaddeler de dövize bağlı olduğu için maliyetler artar. Bu durum, ihracatçının kârlılığını baskılayabilir. MOSDER Başkanı Davut Karaçak, 2025 başında yaptığı açıklamada, "Kur istikrarı ve düşük enflasyon olmadan ihracattaki avantaj sürdürülebilir olmaz," demiştir.
4. Üreticinin Finansman Yükü Artıyor
Dolar kurundaki artış, Merkez Bankası’nın faizleri yükseltmesine neden olur. Yüksek faiz ortamında üretici firmalar krediye daha pahalı ulaşır. Bu da yatırım, üretim kapasitesi artırımı ve istihdam gibi alanlarda gerilemelere yol açar. Özellikle küçük ve orta ölçekli mobilya üreticileri bu finansal baskıyı daha yoğun hissetmekte.
5. Sektörün Yanıtı: Katma Değerli Üretim ve Tasarım
Sektördeki firmalar, döviz kurundaki dalgalanmalara karşı daha az kırılgan hale gelmek için tasarım ve markalaşmaya yatırım yapmakta. Türkiye Mobilya Sanayicileri Derneği'nin 2025 hedefi, kilogram başına ihracat fiyatını 3 dolardan 6 dolara çıkarmaktır. Bu hedef, sadece ihracat değil, iç pazarda da tüketiciye özel, kaliteli ve sürdürülebilir mobilyalar sunma vizyonunu yansıtmakta.
Kur Dalgaları, Fiyatlara Dalgalar Yaratıyor
Dolar kuru, mobilya fiyatlarını belirleyen en önemli dışsal faktörlerden biri. Üretim maliyetlerinden tüketici talebine, ihracat gelirlerinden firma karlılığına kadar geniş bir etki alanına sahip. Kalıcı çözümler için sektörün tasarım gücünü artırması, kamunun ise döviz ve faiz politikasında istikrarı sağlaması önem taşımakta.
