Türkiye mobilya sektörü, kağıt ve orman ürünleri de dahil edildiğinde yılın ilk 8 ayında 5,1 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi; ancak ihracatçılar ve üreticiler rakamlardan memnun değil. Sektör temsilcileri, değer bazında artış olsa da hacimsel düşüş yaşandığına dikkat çekerek, Afrika, Avrupa ve Orta Doğu pazarlarını kaybetme riskine işaret ediyor. İç satışlar da zayıflayınca fabrikalarda kapasite kullanımı %50’lere kadar geriledi.
Döviz ve Finansman Baskısı
Küresel pazarda ilk 4’ü zorlayan Türk mobilya sektörü, kur politikası ve yüksek faiz oranları nedeniyle “kan kaybettiklerini” söylüyor. İhracatçılara göre, rekabet gücü zayıfladı; dolar kuru 41 TL seviyesinde kalınca fiyat avantajı kayboldu, ihracatçılar ise doların en az 50-55 TL bandında olması gerektiğini savunuyor.
MOSDER Başkanı Davut Karaçak, yüksek faizlerin üretimi zorlaştırdığını, bankaların parayı kredi yerine finansal araçlara yönlendirdiğini belirtiyor. Sadece mobilya sektöründe bile çok sayıda şirketin konkordato ilan ettiğine dikkat çekiyor. MOSFED Başkanı Ahmet Güleç ise Türk mobilyalarının rakiplerine göre ortalama %20 daha pahalı hale geldiğini, bunun müşterileri Çin ve Vietnam gibi düşük maliyetli üreticilere yönlendirdiğini söylüyor.
Kapasite Düşüşü ve Pazar Kaybı
Türkiye’nin kalite ve üretim gücünde sorun olmadığını vurgulayan İstanbul İhracatçılar Birliği Başkanı Erkan Özkan, asıl problemin fiyat olduğunu belirtiyor: “Fiyat rekabetini kaybediyoruz, kilo ve adet bazında ciddi düşüş var.” Özkan, Afrika ve Orta Doğu pazarlarının hızla Çin ve Vietnam’a kaydığına dikkat çekiyor. Avrupa’da da benzer kayıpların başladığını söyleyen Karaçak, yüksek enflasyon ve faizlerin sadece ihracatı değil, Türkiye’nin “turistik satın alma cazibesini” de bitirdiğini belirtiyor.
İç Pazar İçin 18 Ay Taksit Çağrısı
İç pazarı canlandırmak isteyen sektör temsilcileri, kredi kartına taksit sınırının 9 aydan 18 aya çıkarılması talebini yineliyor. MOSFED Başkanı Ahmet Güleç, bu adımın hem kayıt dışılığı önleyeceğini hem de tüketicinin alım gücünü artırarak üretimi destekleyeceğini söylüyor:
“Kredi kartıyla mobilya satmanın önünü açmak lazım. 9 aydan 18 aya çıkarsa hem biz üreticiler hem 50 bin mağaza rahat nefes alır.”
Güleç, özellikle evlenmek isteyen çiftlerin mobilya alımında zorlandığını, bu düzenlemenin “Aile Yılı” kapsamında anlamlı bir destek olacağını vurguluyor.
ABD ve Küresel Hedefler
ABD pazarı da sektörün öncelikli hedefi. Türkiye, ABD’nin yıllık 70 milyar dolarlık mobilya ithalatından 1 milyar dolar pay almayı hedefliyor. Erkan Özkan, önümüzdeki ay High Point’te 5 bin metrekarelik daimi bir alanla ABD pazarına güçlü giriş yapacaklarını ancak fiyat baskısı nedeniyle bu hedefin risk altında olduğunu söylüyor.
İthalat Artıyor, Fabrikalar Zorlanıyor
Kur baskısı, ironiyle ithalatı artırıyor. Karaçak, mobilya ithalatının 1,2 milyar dolara yaklaştığını, özellikle dış mekan ürünlerinde Çin ve Vietnam’dan yoğun giriş olduğunu aktarıyor. Türkiye’nin bu tablo karşısında İtalyan modeli gibi katma değerli, hızlı tedarikçi olmaya yönelmesi gerektiğini vurguluyor.
Krizin Ne Zaman Biteceği Tartışılıyor
Erkan Özkan’a göre küresel kriz, 2023’te başlayan döngüsünü 2026 sonu veya 2027’de tamamlayacak. Davut Karaçak ise toparlanma olmazsa 2025’in ilk çeyreğinde sektörün daha büyük sıkıntılar yaşayacağını belirtiyor.
